Stangala - GrandTerrier

Stangala

Un article de GrandTerrier.

Jump to: navigation, search


Forme française Stangala
Forme bretonne Stangala
Signification "vallée de saint Alar, évêque de Quimper"
Décomposition Skankenn pour "vallée", et Alor ou Alar, le troisième évêque de Quimper
Relevés 1861, 1930, 1946

[modifier] 1 Références et géolocalisation

Coordonnées géographiques 48° 1' 58.44" N 4° 3' 41.43" W (lat. 48.0329, long. -4.061508)
Cartographie du lieu-dit « Géo.Stangala »
Documents généraux « Cartographie, cartes anciennes » ¤  « Index des toponymes » « Étude de Bernez Rouz sur les noms de lieux d'Ergué-Gabéric » ¤ « Dictionnaire des noms de lieux bretons d'Albert Deshayes » ¤ 
Autres lectures.   « Balade du chanoine Abgrall au Stangala * » ¤ « Le site naturel protégé du Stangala » ¤ « Découverte de la grotte des curés dite "Toul ar veleien" à la pointe de Beg-a-grip » ¤ 

[modifier] 2 Explications toponymiques

Bernez Rouz donne l'explication suivante pour l'origine du toponyme Stangala :

 

Ne implijer stankenn nemet gant ar ster traonienn e Kernev-Izel. Biskoazh ne glever an -enn dibenn ha padal e reer dalc'hmat gant ar c'hemmadur dre vlotaat da heul stank. Panevet unan amañ an holl anvioù nevez tre rak ne oa ket boas ho hendadoù da sevel tier war c'hlann ar stêrioù. Lod eus an anvioù zo graet gant stank + anv ur gêr ; n'eus netra da lavorout diwar o c'horre. Deden-nusoc'h eo ar re all.

STANKENN + ANVIOU ALL

Stangala Image:Stangala-phonétique.jpg(Stank Alar)

Graet a vez Stank Alar bremañ eus un tamm eus traonienn an Oded, etre Kerrouz ha Griffonez. E gwirionez eo faos a-grenn an anv-se rak Stankenn Sant Alar a zo anezhi kalz uheloc'h e-kichen Krec'h Erge. Met ul lec'h touristel eo ha m'eus aon ne vo ket tu reizhañ ar fasi-se biken.

Anv Sant Alar pe Alour eo a gaver amañ. Bez ez eus e Krec'h Erge ur Park Sant Alour hag ur park all Sant Alour ar Glouet. Ur Pont Sant Aloura zo ivez o treuziñ ar stêr Oded. Ur vojenn a zo stag ouzh feunteun Sant Alour e Krec'h Erge. Enni e tro an dour da win un eur ar bloaz (sellit ouzh pennad Favé e B.A.F. 1896, p. 100).

Splann eo ster ar Stank Ala(r) d'an Ergeiz kozh ha trawalc'h eo goulenn gante da c'houzout. N'eo ket ar pezh o deus graet an Aotraouien Falc'hun ha Quentel war ar seblant, daoust dezho kinnig bep a zisplegadenn "skiantel" diwar al lec'h.

Hervez Falc'hen (1) e teufe Stangala eus Stank Alarc'h = Stank Alar = Stank Ala. E-barzh al lec'h gouez-se e vije an elerc'h o tiskuizhañ eus o beajoù.

Hervez Quentel (2) e teufe eus "lec'h". Kinniget en deus un endroadur : Stanglec'h = Stanglac'h = Stangla(r) = Stangala(r).

Diskouez a ra splann an div skouer-mañ ne dalv ket ar boan duañ paper gant teoriennoù hep bezañ teurvezet dont war al lec'h rak emañ alc'houez meur a anv lec'h peurliesañ.


  1. F. Falc'hun : Préface, nomenclature des hameaux écarts et lieux-dits du Finistère.
  2. Quentel : Sur quelques mots et toponymes bretons et celtiques. Ogam 1954.

Albert Deshayes pour Stankenn

 

Dictionnaire des noms de lieux bretons (page 51) et livret sur les Villages et lieux-dits de Quimper :

Stankenn "vallée" explique Stanquen-Ven en Langolen (29).


stang : (breton moderne, stankenn), signifie vallée., à ne pas confondre avec stank, étang qui lui, se dit lenn à Quimper.


Albert Deshayes pour Alor

 

Page 240 du Dictionnaire des noms de lieux bretons :

PARTIE "Des noms de personnes"
Chapitre "Des noms de baptême bretons"


Alor est le nom du troisième évêque de Quimper ; à ce titre, il est honoré à Saint-Alor en Plésidy (22) et à Saint-Alour en Plobannalec (29, Saint Allour en 1738. Le nom entre aussi en composition dans Brégalor en Saint-Nic (29), Branhallor en 1535, et vraisemblablement dans Brénilour en Plouhinec (29), Brenelour en 1670.

Comme l'a montré Bernard Tanguy, Alor et Alar ne sont qu'un même saint sous deux variantes : la présence d'une fontaine dite Sant-Alar à Kerembellec en Ergué-Armel (29) et le fait qu'Alor y soit invoqué comme patron des chevaux permettent de dire qu'ils ne font qu'un. Le nom Alar se cache souvent comme éponymes de plusieurs Saint-Eloi , seule la prononciation bretonne en a gardé le souvenir. Le nom se trouve dans Stangala en Ergué-Gabéric (29), Stanguiler en 1664, dans Stangalard en Brest (29) et Stangalar en Guipavas (29), deux graphies pour un même lieu noté Stangalaer au XVe siècle.