Kanaouennou brezhonek kompozet ha kanet gant Jos ar Saoz
Un article de GrandTerrier.
Version du 23 décembre ~ kerzu 2021 à 10:55 (modifier) GdTerrier (Discuter | contributions) (New page: {|width=870 |width=25% valign=top|{{StatutLeftBzh}} |width=50% valign=top {{jtfy}}|__NOTOC__<i><b>« Tri ugent vloaz em eus bevet, er maez deus va bro garet »</b> (J’ai vécu soixante a...) ← Différence précédente |
Version du 23 décembre ~ kerzu 2021 à 13:41 (modifier) (undo) GdTerrier (Discuter | contributions) Différence suivante → |
||
Ligne 8: | Ligne 8: | ||
Autres lectures : {{Tpg|1904-1919 - Joseph Le Saux à la Royale et au bataillon marocain de la Chaouïa}}{{Tpg|Les chants de Marjan Mao, collectage des Daspugnerien Bro C’hlazig en 1979}} | Autres lectures : {{Tpg|1904-1919 - Joseph Le Saux à la Royale et au bataillon marocain de la Chaouïa}}{{Tpg|Les chants de Marjan Mao, collectage des Daspugnerien Bro C’hlazig en 1979}} | ||
- | |width=25% valign=top|[[Image:UrVagNevez.jpg|right|220px]] | + | |width=25% valign=top|[[Image:Ben_ahmed_1933.jpg|right|270px|thumb|Ben-Ahmed en 1933]] |
|} | |} | ||
Ligne 14: | Ligne 14: | ||
{|width=870 | {|width=870 | ||
|width=48% valign=top {{jtfy}}| | |width=48% valign=top {{jtfy}}| | ||
- | + | Joseph-Marie Le Saux est né le 9 juin 1883 <ref>Naissance le 09/06/1883 - Ergué-Gabéric (Reunic) de LE SAUX Joseph Marie, fils de Pierre, Cabaretier, âgé de 26 ans et de Marie Anne QUEMERE, Cabaretière , âgée de 26 ans. Témoins : Joseph Le Saux 28 ans menuisier à Briec et Jean Quéméré 49 ans cultivateur. Mentions marginales : Marié à Ergué-Armel le 2 Septembre 1913 avec Jeanne Catherine le LOUET. Mariage dissous par divorce du 04/10/1944 au tribunal de Casablanca. Décédé en 1978 à la résidence Koad ar vorc'h de Fouesnant. Acte de naissance : [[:Image:NaissanceJosephLeSaux1883.jpg]]</ref> au village de Réunic, près de Kerdévot en Ergué-Gabéric, son père Pierre et sa mère Marie-Anne Quéméré étant les cabaretiers du lieu-dit. | |
|width=4% valign=top {{jtfy}}| | |width=4% valign=top {{jtfy}}| | ||
|width=48% valign=top {{jtfy}}| | |width=48% valign=top {{jtfy}}| | ||
- | + | [[Image:AcheronSaigon.jpg|400px|center|thumb|La connonière cuirassée Acheron en baie de Saïgon en 1906]] | |
|} | |} | ||
Ligne 27: | Ligne 27: | ||
<big>I. Chanson va buhez</big> | <big>I. Chanson va buhez</big> | ||
{{Citation}} | {{Citation}} | ||
- | <tt> | + | 1. Tri ugent vloaz em eus bevet, er maez deus va bro garet |
+ | <br>Mes al langach brezhonek n'em eus ket disoñjet | ||
- | </tt> | + | 2. Yaouank c'hoazh me oa kuitaet va bro gozh Breizh-izel, |
+ | <br>Evit mont da c'hounez ma boued e-barzh ar broioù pell : | ||
+ | |||
+ | 3. Da Saïgon en Indochin digentañ e oan bet, | ||
+ | <br>Goude oan deuet d'an Afrik da vro an Arabed. | ||
+ | |||
+ | 4. E-barzh ar Marok em eus bevet pad pemp ploaz ha hanter-kant, | ||
+ | <br>Ha 'm eus graet kalz micherioù ; gounezet 'm eus bet arc'hant. | ||
+ | |||
+ | 5. Boulanjerezh da gomaéns e barzh Kasbah Ben Ahmed | ||
+ | <br>Kafe, hotel ha restaurant ‘barzh ar vro-se em eus graet. | ||
+ | |||
+ | 6. Defrichet em eus douaroù, pevar c'hant devezh-arat | ||
+ | <br>Savet am eus eno tier evit an dud da lojañ. | ||
+ | |||
+ | 7. Penvidik oan deut neuze, mes maleuruzamant | ||
+ | <br>Va madoù zo bet kemeret gant ar gouarnamant. | ||
+ | |||
+ | 8. Ar gouarnamant pehini ‘noa gwerzhet din tout an douaroù-se | ||
+ | <br>Neus kemeret 'nezo en dro hep paeañ “indemnite”. | ||
+ | |||
+ | 9. Soñj a teuas din neuze deus va bro Breizh-Izel, | ||
+ | <br>Da behini a garan mont en dro da vervel. | ||
+ | |||
+ | 10. Hag em eus kuitaet an Afrik evit dont da va bro, | ||
+ | <br>Da Vreizh-izel va bro garet da c'hortoz va maro. | ||
+ | |||
+ | 11. Ha betek an eur-se, me a gano brezhoneg | ||
+ | <br>Langaj deus va yaouankiz n'em eus ket c'hoazh disoénjet. | ||
+ | |||
+ | 12. Bremañ e-barzh va bro garet brezhonek, me a gan c'hoazh | ||
+ | <br>Hirio ha gant plijadur e-barzh parrez 'n Erge-Vras. | ||
{{FinCitation}} | {{FinCitation}} | ||
|width=4% valign=top {{jtfy}}| | |width=4% valign=top {{jtfy}}| | ||
Ligne 35: | Ligne 67: | ||
<big>I. Chanson de ma vie</big> | <big>I. Chanson de ma vie</big> | ||
{{Citation}} | {{Citation}} | ||
- | <tt> | + | 1. J’ai vécu soixante ans hors de mon pays adoré |
+ | <br>Mais je n’ai pas oublié la langue bretonne | ||
- | </tt> | + | 2. Jeune encore, j’ai quitté mon vieux pays de Basse-Bretagne |
+ | <br>Pour gagner mon pain dans de lointaines contrées : | ||
+ | |||
+ | 3. D’abord j’ai été à Saïgon en Indochine | ||
+ | <br>Et ensuite je suis allé en Afrique au pays des Arabes. | ||
+ | |||
+ | 4. Au Maroc j’ai vécu pendant cinquante-cinq ans | ||
+ | <br>Et j’ai pratiqué plusieurs métiers ; j’ai gagné de l’argent. | ||
+ | |||
+ | 5. J’ai été boulanger au début à la Casbah de Ben-Ahmed | ||
+ | <br>Puis j’ai tenu un café, hôtel, restaurant dans ce même endroit. | ||
+ | |||
+ | 6. J’ai défriché deux cents hectares de terres, | ||
+ | J’y ai construit des logements pour que les ouvriers y vivent. | ||
+ | |||
+ | 7. J’étais devenu riche, mais malheureusement | ||
+ | <br>Mes biens ont été confisqués par le gouvernement. | ||
+ | |||
+ | 8. Le gouvernement qui m’avait vendu toutes ces terres | ||
+ | <br>Me les a reprises sans verser d’indemnités. | ||
+ | |||
+ | 9. Je me souvins alors de mon pays de Basse-Bretagne | ||
+ | <br>Dans lequel j’aimerais retourner finir ma vie. | ||
+ | |||
+ | 10. Et j’ai quitté l’Afrique pour revenir au pays. | ||
+ | <br>En Basse-Bretagne, mon cher pays j’attendrai la fin. | ||
+ | |||
+ | 11. Et jusqu’à ce moment je chanterai en breton | ||
+ | <br>Le langage de ma jeunesse que je n’ai pas encore oublié. | ||
+ | |||
+ | 12. Maintenant dans mon cher pays bretonnant, je chante encore | ||
+ | <br>Aujourd’hui et avec grand plaisir dans la paroisse du Grand-Ergué. | ||
+ | {{FinCitation}} | ||
+ | |- | ||
+ | |valign=top| | ||
+ | <big>II. Chanson Ar martolod yaounank</big> | ||
+ | {{Citation}} | ||
+ | 1. Er bloavezh naontek kant pevar, an amzer a zo paseet | ||
+ | <br>Hag e-barzh ar gêr a Vrest me oa ‘n em añgajet | ||
+ | |||
+ | 2. Me moa sonjet ‘n em añgajet, e-barzh ar vartoloded | ||
+ | <br>Evit mont da voiajiñ, d'ar pevar c'horn deus ar bed | ||
+ | |||
+ | 3. Da Doulon oan bet kaset ur pennadig goude | ||
+ | <br>Deus pelec'h oan partiet komansamant miz Here. | ||
+ | |||
+ | 4. Evit mont d'ar broioù pell digant va batimant | ||
+ | <br>Evit ober daou vloaz kampagn En Extrem-Orient. | ||
+ | |||
+ | 5. Deus war bont va batimant deus kreiz ar morioù bras | ||
+ | <br>E Breizh-izel a sonjen mes alas din siwazh. | ||
+ | |||
+ | 6. E-lec'h pourmen ar pardonioù gant va mestrezik fidel | ||
+ | <br>Emaon o ruilhal war ar morioù war ur batimant brezel | ||
+ | |||
+ | 7. Emaon bremañ er C'hochinchin ur pennad amzer zo | ||
+ | <br>En ur sevel deus ar mintin e roan ur sell tro-war-dro | ||
+ | |||
+ | 8. Mes alas ne welan ket nemet broioù savaj | ||
+ | <br>E pere e rankomp chom breman e-pad daou vloaz | ||
+ | |||
+ | 9. Ar pezh a zeu d'am c'honsoli ur wechik an amzer | ||
+ | <br>Eo pa zeuan gant plijadur da resev ul lizhe | ||
+ | |||
+ | 10. Hag an devezh a hirio ur joa vras am eus bet | ||
+ | <br>En ur lennat ul lizherik gant va mestrez skrivet | ||
+ | |||
+ | 11. Hag e-barzh al lizher-se em eus kavet ur fleurenn | ||
+ | <br>Pehini a lavaras din evel ur vouezh souverenn | ||
+ | |||
+ | 12. War va delioù alaouret da vestrezik fidel | ||
+ | <br>Pa he deus hi va daspugnet war douar Breizh-izel | ||
+ | |||
+ | 13. He deus depozet ur bouch en da intension | ||
+ | <br>An dour en he daoulagad en ur ouelet d'he mignon | ||
+ | |||
+ | 14. Hag he deus din lavaret en ur serriñ he lizher | ||
+ | <br>Te a hasto anezho da zont buan d'ar ger | ||
+ | |||
+ | 15. Setu aze Konfidañsoù da vestrezik Mari | ||
+ | <br>En em hastit martolod yaouank da zont d'he c'honsoli | ||
+ | |||
+ | 16. Ar chanson-man zo bet kompozet e-barzh ar ger a Saigon | ||
+ | <br>Digant ur martolod yaouank deus bord an Acheron | ||
+ | |||
+ | 17. Hag ar martolod yaouank-se hirio a zo deut kozh | ||
+ | <br>Dek vloaz ha pevar ugent neus bremañ Jos Ar Saoz | ||
+ | |||
+ | 18. Mes kanañ a ra atav hag hirio e kan c'hoazh | ||
+ | <br>En enor d'an dud kozh pere zo oajet bras | ||
+ | {{FinCitation}} | ||
+ | | | ||
+ | |valign=top| | ||
+ | <big>II. Chanson du jeune marin</big> | ||
+ | {{Citation}} | ||
+ | {{FinCitation}} | ||
+ | |- | ||
+ | |valign=top| | ||
+ | <big>III. Ti bras koad ar voc'h</big> | ||
+ | {{Citation}} | ||
+ | 1. Bremañ e parrez Fouenant tre kichen e Kemper | ||
+ | <br>Kalz tud kozh a gav hirio aezamant vat ha mizer | ||
+ | |||
+ | 2. Un ti bras zo savet espres evit degemer tud kozh | ||
+ | <br>E-lec'h e c'hallont debriñ ha kousket mat deus an noz | ||
+ | |||
+ | 3. E-barzh an ti bras-se bremañ tud kozh kazi abandonet | ||
+ | <br>A gav c'hoazh tammoù plijadur digant o c'hamaraded | ||
+ | |||
+ | 4. En ur gaozeal deus ar vuhez start neusont bet | ||
+ | <br>En ur labourat an douar pe war ar mor o pesketet | ||
+ | |||
+ | 5. Hag ar re deus an dud kozh-se hag a c'hoari c'hartoù | ||
+ | <br>Amañ gant o c'hamaraded e reont partiadoù | ||
+ | |||
+ | 6. Gwelet a reer er maner zo merc'hed ha gwazed kozh | ||
+ | <br>C'hoari c'hartoù asamblez a-wechoù betek an noz | ||
+ | |||
+ | 7. Mes ar re gozh all koulskoude,pourmen a garont gwelloc'h | ||
+ | <br>E yeont da ober neuze un droiadig barzh ar vorc'h | ||
+ | |||
+ | 8. Barzh ar vorc'h e vez evet div pe deir gwerennad | ||
+ | <br>Lod deus outo teu en dro un tammig badaouet | ||
+ | |||
+ | 9. An ti bras-se zo dirijet digant an Itron Michel | ||
+ | <br>Karet mat deus toud an dud kozh,« Tous disent du bien d'elle ». | ||
+ | |||
+ | 10. Ar wirionez va doue, me gred lavaret deoc'h | ||
+ | <br>An dud kozh a zo kontant barzh residañs Koad ar vorc'h | ||
+ | |||
+ | 11. Ar chanson-man a zo kanet gant unan deus an dud kozh | ||
+ | <br>Trizek bloaz ha pevar ugent en deus echu Ar Saoz | ||
+ | {{FinCitation}} | ||
+ | | | ||
+ | |valign=top| | ||
+ | <big>III. Grande maison au bois du bourg</big> | ||
+ | {{Citation}} | ||
{{FinCitation}} | {{FinCitation}} | ||
|} | |} |
Version du 23 décembre ~ kerzu 2021 à 13:41
| « Tri ugent vloaz em eus bevet, er maez deus va bro garet » (J’ai vécu soixante ans hors de mon pays adoré)
Ainsi commence cette chanson « Chanson va buhez » ... Collectage du groupe Dastumerien Bro c'hlazig et transcriptions/traduction de Bernez Rouz de l'association Arkae. Autres lectures : « 1904-1919 - Joseph Le Saux à la Royale et au bataillon marocain de la Chaouïa » ¤ « Les chants de Marjan Mao, collectage des Daspugnerien Bro C’hlazig en 1979 » ¤ |
Présentation
Joseph-Marie Le Saux est né le 9 juin 1883 |
Transcriptions et traduction
I. Chanson va buhez
|
I. Chanson de ma vie
| |||
II. Chanson Ar martolod yaounank
|
II. Chanson du jeune marin | |||
III. Ti bras koad ar voc'h
|
III. Grande maison au bois du bourg |
Une mention littéraire
Annotations
- Naissance le 09/06/1883 - Ergué-Gabéric (Reunic) de LE SAUX Joseph Marie, fils de Pierre, Cabaretier, âgé de 26 ans et de Marie Anne QUEMERE, Cabaretière , âgée de 26 ans. Témoins : Joseph Le Saux 28 ans menuisier à Briec et Jean Quéméré 49 ans cultivateur. Mentions marginales : Marié à Ergué-Armel le 2 Septembre 1913 avec Jeanne Catherine le LOUET. Mariage dissous par divorce du 04/10/1944 au tribunal de Casablanca. Décédé en 1978 à la résidence Koad ar vorc'h de Fouesnant. Acte de naissance : Image:NaissanceJosephLeSaux1883.jpg [Ref.↑]
Thème de l'article : Oralité et écrits bretons Date de création : Décembre 2021 Dernière modification : 23.12.2021 Avancement : [Développé] |