An dommerien, les chauffeurs, Feiz ha Breiz 1908
Un article de GrandTerrier.
Version du 24 octobre ~ here 2012 à 21:38 (modifier) GdTerrier (Discuter | contributions) ← Différence précédente |
Version du 25 octobre ~ here 2012 à 06:07 (modifier) (undo) GdTerrier (Discuter | contributions) Différence suivante → |
||
Ligne 73: | Ligne 73: | ||
A veac'h m'oa Fanch deuet tre, kabiten an dispac'herien a lavaraz : « <i>allons, citoyens, buvons</i> ; ha te, en eur drei ouz Fanch, ev ganeomp, muoc'h a nerz e pezo da stleja al loan-du ». — « Ne evan ket, eme an ozac'h, hag eur veach c'hoaz e lavaran d'eoc'h n'euz beleg ebed ama. Ne dal ket deoc'h. » — « Ni a velo ; ar pez a zo sur, ar beleg a gavimp pe varc'hoaz vintin e rin tro Gemper gant da benn var beg va c'hleze ». | A veac'h m'oa Fanch deuet tre, kabiten an dispac'herien a lavaraz : « <i>allons, citoyens, buvons</i> ; ha te, en eur drei ouz Fanch, ev ganeomp, muoc'h a nerz e pezo da stleja al loan-du ». — « Ne evan ket, eme an ozac'h, hag eur veach c'hoaz e lavaran d'eoc'h n'euz beleg ebed ama. Ne dal ket deoc'h. » — « Ni a velo ; ar pez a zo sur, ar beleg a gavimp pe varc'hoaz vintin e rin tro Gemper gant da benn var beg va c'hleze ». | ||
- | Hanter-noz a zounaz. — « <i>Allons, citoyen Jacques</i>, a lavaraz ar mestr, kerz da furcha : me ia da domma, reg gleb oun ». — Jakez hag an tri all en em lakeaz raktal da glask ar beleg : furchet e oue ar c'hreier, ar c'hardiou, peb korn euz an ti. | + | Hanter-noz a zounaz. — « <i>Allons, citoyen Jacques</i>, a lavaraz ar mestr, kerz da furcha : me ia da domma, rag gleb oun ». — Jakez hag an tri all en em lakeaz raktal da glask ar beleg : furchet e oue ar c'hreier, ar c'hardiou, peb korn euz an ti. |
Epad an amzer-ze Anna, ar c'hreg, a ioa meurbet ankeniet, evel ma c'helloc'h kredi. Heb sonjal, e loskaz eun uhanaden. Kerkent mestr an dommerien a c'halvaz e dud evit gwelet piou a ioa er guele. Fanch en em lakeaz etre ar guele hag inti en eur lavaret « Va greg eo ». — « Sitoianez, lavar e pe leac'h ema ar beleg ha ne vo great drouk ebed did ». — Anna a ioa ive eur gristenez euz an dibab. — « Pell 'zo, emezi, ne veler beleg ebed mui er vro ; ar re n'int ket bet lazet o deuz kemeret an teac'h. » | Epad an amzer-ze Anna, ar c'hreg, a ioa meurbet ankeniet, evel ma c'helloc'h kredi. Heb sonjal, e loskaz eun uhanaden. Kerkent mestr an dommerien a c'halvaz e dud evit gwelet piou a ioa er guele. Fanch en em lakeaz etre ar guele hag inti en eur lavaret « Va greg eo ». — « Sitoianez, lavar e pe leac'h ema ar beleg ha ne vo great drouk ebed did ». — Anna a ioa ive eur gristenez euz an dibab. — « Pell 'zo, emezi, ne veler beleg ebed mui er vro ; ar re n'int ket bet lazet o deuz kemeret an teac'h. » | ||
Ligne 158: | Ligne 158: | ||
{{Citation}} | {{Citation}} | ||
Une fois François entré, le capitaine des révolutionnaires dit : « <i>allons, citoyens, buvons</i> ; et toi, s'adressant à François, bois avec nous, ça va apporter plus d'énergie pour pouvoir amener la laine-noire ». — « Je ne bois pas, dit le chef de famille, et une fois encore je vous dis qu'il n'y a pas de prêtre ici. Ne dal ket deoc'h. » — « Ni a velo ; ar pez a zo sur, ar beleg a gavimp pe varc'hoaz vintin e rin tro Gemper gant da benn var beg va c'hleze ». | Une fois François entré, le capitaine des révolutionnaires dit : « <i>allons, citoyens, buvons</i> ; et toi, s'adressant à François, bois avec nous, ça va apporter plus d'énergie pour pouvoir amener la laine-noire ». — « Je ne bois pas, dit le chef de famille, et une fois encore je vous dis qu'il n'y a pas de prêtre ici. Ne dal ket deoc'h. » — « Ni a velo ; ar pez a zo sur, ar beleg a gavimp pe varc'hoaz vintin e rin tro Gemper gant da benn var beg va c'hleze ». | ||
- | Minuit sonna. — « <i>Allons, citoyen Jacques</i>, dit le chef, va fouiller : je vais chauffer, reg gleb oun ». — Jacques et les trois autres s'empressèrent de rechercher le prêtre : furchet e oue ar c'hreier, ar c'hardiou, chaque coin de la maison. | + | Minuit sonna. — « <i>Allons, citoyen Jacques</i>, dit le chef, va fouiller : je vais chauffer, car il faut humide ». — Jacques et les trois autres s'empressèrent de rechercher le prêtre : furchet e oue ar c'hreier, ar c'hardiou, chaque coin de la maison. |
- | Pendant ce temps Anna, l'épouse, était très angoissée, evel ma c'helloc'h kredi. Heb sonjal, e loskaz eun uhanaden. Kerkent mestr an dommerien a c'halvaz e dud evit gwelet piou a ioa er guele. Fanch en em lakeaz etre ar guele hag inti en eur lavaret « Va greg eo ». — « Citoyenne, dites où est le prêtre et rien de mal ne vous sera fait. ». — Anna a ioa ive eur gristenez euz an dibab. — « Il y a très longtemps que n'ai vu un prêtre dans les environs ; ar re n'int ket bet lazet o deuz kemeret an teac'h. » | + | Pendant ce temps Anna, l'épouse, était très angoissée, evel ma c'helloc'h kredi. Sans réfléchir, e loskaz eun uhanaden. Kerkent mestr an dommerien a c'halvaz e dud pour voir qui était dans le lit. Fanch en em lakeaz etre ar guele hag inti en eur lavaret « C'est ma femme ». — « Citoyenne, dites-nous où est le prêtre et rien de mal ne vous sera fait. ». — Anna avait aussi une éducation chrétienne. — « Il y a très longtemps que je n'ai vu un prêtre dans les environs ; ils ne seront pas tués, étant en fuite. » |
- | — « Ah ! evelse e reer goap ac'hanomp, dit le chef en eur zistaga eur javedad gant Fanch, a gouezaz d'an douar. Gortoz ... », ober a reaz eur zell spountuz endro | + | — « Ah ! evelse e reer goap ac'hanomp, dit le chef en eur zistaga eur javedad gant Fanch, a gouezaz d'an douar. Attends ... », ober a reaz eur zell spountuz endro |
{{FinCitation}} | {{FinCitation}} | ||
<br>Page 187 : | <br>Page 187 : | ||
{{Citation}} | {{Citation}} | ||
- | d'ezan ha tapa a reaz eur gorden a ioa var leur an ti : araok m'en doa gellet Fanch sevel, en doa liammet daouarn Anna adrenv he c'hein. Neuze e lavaraz d'an ozac'h : « Le prêtre n'est pas ici ? Dis-nous alors où il est allé. ). — « Je vous le dirai pas — aucun prêtre ne m'a fait de mal, ni à toi non plus. Pourquoi je voudrais lui faire la guerre ?. » — « Dis-nous où est le prêtre, ou alors tu vas le regretter. » — « Je ne vous le dirai pas. » Alors sur l'ordre du chef, un feu a été allumé sous la bilig. François pensa que son heure était arrivée. | + | d'ezan ha tapa a reaz eur gorden a ioa var leur an ti : araok m'en doa gellet Fanch sevel, en doa liammet daouarn Anna adrenv he c'hein. Alors il dit au chef de famille : « Le prêtre n'est pas ici ? Dis-nous alors où il est allé. ». — « Je vous le dirai pas — aucun prêtre ne m'a fait de mal, ni à toi non plus. Pourquoi je voudrais lui faire la guerre ?. » — « Dis-nous où est le prêtre, ou alors tu vas le regretter. » — « Je ne vous le dirai pas. » Alors sur l'ordre du chef, un feu a été allumé sous la bilig. François pensa que son heure était arrivée. |
Goulskoucle Doue a zo oll-c'halloudek hag an den ne ra nemed ar pez ma lez anezan da ober. Fanch en d'oa ar brasa fisianz ennan. 0 klevet e vugale o lenva hag o velet stad truezuz e vreg, an daelou a deuaz en e zaoulagad. Lavaret a reaz ennan e-unan : « Guerc'hez Vari, grit eur zell a druez ouzin. Guelit va bugale, guelit Anna ! Petra deuint da veza goude va maro ? Ho polontez bezet great, o va Doue. Me 'zo kountant da vervel evidoc'h : mez diouallit an eneou keiz-se, diouallit ar beleg. Itron Varia Gerdevot, ma na vezan ket lazet gant ar bleizi gouez-ma, me 'roio d'eoc'h an daou ejen guella 'zo em c'hraou. » | Goulskoucle Doue a zo oll-c'halloudek hag an den ne ra nemed ar pez ma lez anezan da ober. Fanch en d'oa ar brasa fisianz ennan. 0 klevet e vugale o lenva hag o velet stad truezuz e vreg, an daelou a deuaz en e zaoulagad. Lavaret a reaz ennan e-unan : « Guerc'hez Vari, grit eur zell a druez ouzin. Guelit va bugale, guelit Anna ! Petra deuint da veza goude va maro ? Ho polontez bezet great, o va Doue. Me 'zo kountant da vervel evidoc'h : mez diouallit an eneou keiz-se, diouallit ar beleg. Itron Varia Gerdevot, ma na vezan ket lazet gant ar bleizi gouez-ma, me 'roio d'eoc'h an daou ejen guella 'zo em c'hraou. » | ||
Ligne 183: | Ligne 183: | ||
Fanch a zo divisket : n'oue kavet varnan nemed eur skapular. Tolet e oue adarre var ar biliig, en noaz er veach-ma : ne c'houzanvaz poan ebed, kaer o devoue an dommerien ober tan. | Fanch a zo divisket : n'oue kavet varnan nemed eur skapular. Tolet e oue adarre var ar biliig, en noaz er veach-ma : ne c'houzanvaz poan ebed, kaer o devoue an dommerien ober tan. | ||
- | « An tan ne zeo ket, dit le chef, va c'hleze a droc'ho. Edo o vont da skei, quand l'un d'entre eux dit : « écoutez ». En vérité on entendit des gens s'approcher, et faisant du bruit comme s'ils étaient très nombreux. « Les Chouans, dit l'un. » Ce mot rend ces loups dingues : ils se regardent les uns les autres, comme des déments : que faire : fuir, disparaître ? avoir le temps ? Cependant le bruit se rapproche, se rappoche... galoper dehors dans la campagne, sans plus songer à donner la mort à François. | + | « An tan ne zeo ket, dit le chef, va c'hleze a droc'ho. Edo o vont da skei, quand l'un d'entre eux dit : « écoutez ». En vérité on entendit des gens s'approcher, et faisant du bruit comme s'ils étaient très nombreux. « Les Chouans, dit l'un.». Ce mot rend dingues les loups : ils se regardent les uns les autres, comme des déments : que faire : fuir, disparaître ? avoir le temps ? Cependant le bruit se rapproche, se rappoche... galoper dehors dans la campagne, sans plus songer à donner la mort à François. |
Un peu après, les Chouans étaient dans la maison, et ensuite François était tiré de la billig et le prêtre et Anna étaient déliées, ec'h en em daolont oll d'an daoulin en remerciement à Dieu et Notre-Dame de Kerdévot. | Un peu après, les Chouans étaient dans la maison, et ensuite François était tiré de la billig et le prêtre et Anna étaient déliées, ec'h en em daolont oll d'an daoulin en remerciement à Dieu et Notre-Dame de Kerdévot. |
Version du 25 octobre ~ here 2012 à 06:07
|
Une histoire racontée par Jean-Louis Prigent Autres lectures : « La vision de Déguignet sur les apports et méfaits de la Grande Révolution » ¤ |
1 Présentation
2 Transcription
Pajennad 184 :
|
Fin an bajennad 186 :
|
3 Traduction française
Page 186 :
|
Suite page 186 :
|
4 Coupures de presse
Juin 1908 | |||||
5 Annotations
- Jean-Louis Prigent (1878-1962), prêtre du diocèse de Quimper, né à Guissény, ordonné en 1905, professeur à Saint-Yves Quimper ; 1906, hors diocèse ; 1907, vicaire à Briec ; 1926, chapelain de l'école du Sacré-Cœur de Lesneven ; 1933, recteur de Baye ; 1945, recteur de Lamber ; 1952, chapelain à Plouzané ; 1957, maison de Keraudren ; décédé le 9-03-1962. Publications : Miz Mari : eskobti Kemper ha Leon (Brest, Moullerez ru ar C'hastell, 1909). [Ref.↑ 1,0 1,1 1,2]
- « Feiz ha Breiz » est le premier journal hebdomadaire en langue bretonne, fondé en 1865 par le vicaire général Léopold-René de Léséleuc, sous la mandature de Mgr Sergent, et diffusé jusqu'en 1884, puis de 1899 à 1944, et enfin depuis 1945. De 1865 à 1883 la direction et rédaction furent assurées par Gabriel Morvan, puis par l'abbé Nédélec. En 1911, l'abbé Jean-Marie Perrot, rédacteur pour Feiz ha Breiz depuis 1902 en prend la direction jusqu'à sa mort en 1943. La revue Kroaz Breiz succéda de 1948 à 1950 à la revue Feiz ha Breiz, puis changea de nom pour s’appeler Bleun-Brug (1951-1984) quand elle commença à publier des articles en français. [Ref.↑]
Thème de l'article : Coupures de presse relatant l'histoire et la mémoire d'Ergué-Gabéric Date de création : octobre 2012 Dernière modification : 25.10.2012 Avancement : [Développé] |