Alan Dumoulin (1748-1811) gant Loeiz Lokournan, Arvor 1947 - GrandTerrier

Alan Dumoulin (1748-1811) gant Loeiz Lokournan, Arvor 1947

Un article de GrandTerrier.

Jump to: navigation, search
Catégorie : Journaux
Site : GrandTerrier

Statut de l'article :
  Image:Bullorange.gif [Développé]
§ E.D.F.
La biographie en breton d'un recteur gabéricois émigré en Bohème à la Révolution et auteur d'une grammaire latino-celtique et d'ouvrages théologiques.

Autres lectures : « Alain Dumoulin (1748-1811), prêtre et écrivain » ¤ « TÉPHANY Joseph-Marie - Notice sur M. l'abbé Dumoulin émigré en Bohême » ¤ « Alain Dumoulin, Biographie bretonne de P. Levot » ¤ « Grammaire latine et bretonne de Dumoulin (Prague, 1800) » ¤ « DUMOULIN Alain - Éloge du Royaume de Bohême » ¤ « ROUZ Bernez - Alain Dumoulin dans la tourmente révolutionnaire » ¤ « La légende de Torr-è-benn par un prêtre gabéricois » ¤ « Une gwerz satirique en breton contre les aérostats en 1800 » ¤ « LE ROY Thierry - Les pionniers de l'aviation et de l'aérostation » ¤ 

1 Présentation

L'article dans la revue bretonne Arvor est signé « L. Lok. », à savoir le docteur et mémorialiste Louis Dujardin, alias Loeiz Lokourman [1]. Dans cette revue il publie une rubrique intitulée « Ar Furcher Brezhonek » (Chercheur en breton) consacrée aux écrivains en langue bretonne, avec entre autres : I. M. Ar Iann (1831-187?), Vison Leon, Abad (1800-1877), Charlez A vro-c'hall (1837-1880), Ar Chaloni J.-F. Alexandre (1804-1874), Yann Cadiou (1834-?), Loeiz Kerne (1840-1893)

 

2 Transcription de l'article

Ar furcher brezhonek

Alan Dumoulin (1748-1811)

Kerdaned ne oar ket kalz a dra diwar-benn an Aotrou Dumoulin. Levot [2] a lavaro deoc'h ar pezh a zo da c'houzout. Ur fazi a zo koulskoude er pez a lavar : Alan Dumoulin a voe ganet e Lanveog, trv parrez Kroazon, he n'eo ket d'an 8 a viz Du 1741 mes er bloavezk 1748, hervez an enskrivadenn bet lakaet war une maen-kañv e chapel bered Sant-Loeiz e Kemper : « Alanus Dumoulin Crozonensis ». Levot a savas e bennad-skrid a -siwar daou lizher bet kaset dezhañ gant an Aotrou 'n Eskob Graveran, niz Alan Dumoulin, bet skoliet gant e eontr hag heñchet gantañ da vont da veleg. Lennet em eus al lizheroù-se. Unan a oe bet skrivet d'an 29 a vez Here 1846, egile d'an 21 a viz C'hwhevrer 1847. O vezañ m'int bet lakaet kazi en o fezh e pennad Levot ez on souezhet n'eo ket bet lakaet an denvez anezhañ etre krochedoù. Bez' e c'heller lenn pennad Levot er « Bul. Soc. Archéo. Finistère », 1893, p. 242.

Buhez Alan Dumoulin a zo diskleriet ivez, diwar goust Levot, el levr gallek « Buhez hag oberoù an Aotrou Jozeb-Mari Graveran, eskop Kemper ha Leon », gant an Abad J.-M. Téphany [3], Oaris Vives 1870, 5 l., Lev. I, stagadenn, p. 229-268.

...

 

...

Ne heuilh ket an Aotrou Dumoulin lezennoù e c'haramadeg en e « Hent ar Baradoz ». A troioù-lavar a zo aouenn, kalz anezho, ar gerioù, avat a zo gwisket gallek. Diskleriañ a ra kement-mañ e penn e levr : « Excus a c'houlennañ digant va lectour da veza en em servichet eus a galz comsou pere a zo muioc'h gallec eguet brezonnec, moes er pedi a ran ive da ober reflexion penaus ar c'homsou-se a zo bremâ ententet gant an oil Vretonet. E meur a garter en em servicher anezo, ha memes ar brezonec, couls hac ar gallec, a chench bemde. Da benn uguent bloas, e vezo cals chenchet al langaich brezonec ».

Kant vloaz en e raorg e lavare ivez an Tad Pelletier edo ar brezhoneg war e dremenvan. Kant vloaz warlerc'h an Aotrou Dumoulin eo bevoc'h, yac'hoc'h ha pinvidikoc'h ar brezhoneg eget biskoazh.

L. Lok. [1]

3 Esquisse de traduction

Chercheur en breton

Alain Dumoulin (1748-1811)

Assurément il n'y avait pas grand chose sur le sieur Dumoulin. Levot [2] a dit ce qu'il fallait savoir. Cependant il y a une erreur sur ce qui a été dit : Alain Dumoulin est bien né à Lanvéoc, en la paroisse de Crozon, mais pas le 8 novembre 1741 mais en l'an 1748, conformément à ce qui est écrit sur une pierre tombale en l'Eglise Saint-Louis à Quimper : « Alanus Dumoulin Crozonensis ».

...

 

...

Cent ans dit aussi Dom Pelletier [4] sont suffisants pour que meurt le breton. Cent ans après le sieur Dumoulin le breton est plus vivant, plus sain et plus riche que jamais.

Louis Dujardin [1]

4 Coupure de presse


5 Annotations

  1. Le docteur Louis Dujardin, alias Loeiz Lokournan, journaliste bretonnant et mémorialiste, signait « L. Lok. » ses articles dans la rezvue Arvor. Il a publié la monographie « Eur barrezig a vro Leon : Lamber (une petite paroisse du Léon, Lambert) », Edition Arvor, Rennes, 1942, in 8°, 20 p. [Ref.↑ 1,0 1,1 1,2]
  2. Prosper (Jean) Levot (1801-1878) est un bibliothécaire et historien français, auteur de nombreux livres sur l'histoire de Brest, de la Bretagne et de la Marine. Il a notamment écrit et publié une « Biographie Bretonne - Recueil de notices sur tous les bretons qui se sont fait un nom ... » en deux tomes de 1000 pages. [Ref.↑ 2,0 2,1]
  3. Joseph-Marie Téphany (1831-1906), historien et canoniste. Prêtre du Diocèse de Quimper, chanoine titulaire en 1870, doyen du Chapitre en 1906. Publications  : « Histoire de la persécution religieuse dans les diocèses de Quimper et de Léon de 1790 à 1801 », Kerangal, Quimper, 1879. 667p ; , « Vie et œuvres de Mgr Joseph-Marie Graveran. Avec une notice sur M. l'abbé Dumoulin », Vivès, Paris, 1870 ; « Vie de Mgr René-Nicolas Sergent, évêque de Quimper de de Léon », 1872. [Ref.↑]
  4. Dom Louis Le Pelletier (1663, Le Mans - 1733, Landévennec) est un linguiste breton. Il consacre 25 années à la composition de son « Dictionnaire de la Langue Bretonne ». Ce dictionnaire fut publié en 1752 sous les auspices et aux frais des États de Bretagne. [Ref.↑]


Thème de l'article : Coupures de presse relatant l'histoire et la mémoire d'Ergué-Gabéric

Date de création : décembre 2011    Dernière modification : 9.03.2013    Avancement : Image:Bullgreen.gif [Fignolé]    Source : Ouest-Eclair 1939