Histoire et mémoires vivantes en Ergué-Gabéric, commune cornouaillaise de Basse-Bretagne
Gwechall war ar maez e Kerne, istor ar vro an Erge-Vraz, e Breiz-Izel
=> digor ar wiki (accès au wiki)

Dictionnaires bilingues de Francis Favereau / Edition Skol Vreizh

Formulaire de recherche

Base :
db237510302
fr2bz - bz2fr
Volumétrie :
fr: 37400
bz: 33441
Langues : Français-Breton  
Breton-Français  
Fra-Bzh et Bzh-Fra  
Mot clef :      
  Portée :   
  Cible :
  Variantes :   
  Abréviations :
 

Résultat de la recherche : 194 (Fra-Bzh) occurrence(s)


FraBzhIndexDéfinition
ABDIQUER REIÑ E DILEZ
  • fig. DISKROGiñ (dirak an dañjer...).
  • ABRI (en gal) GOUDOR, GWASKED, KLEDOUR, & andor coll. -enn -où
  • (anti-atomique...) ABRI m. -
  • fig. GWAREZ m.
  • à l'abri de la pluie en DISGLAV (& W distav), à l'abri du soleil en DISHEOL
  • à l'abri du vent KLED /-T
  • GWASKED
  • à l'abri de (maladie...) ER -MAEZ A (gleñved...)
  • donner abri fig. reiñ golo (& reiñ bod) da ub.
  • sans abri hep ti nag aoz (& na loj), diabri.
  • ABSOUDRE ABSOLVañ, -, & reiñ an absolvenn.
    ACCELERER ACCÉLÉRER : BUANAat, FOUNNUSAat, PRIMAat
  • & usu. reiñ (& lakaat) herr
  • sakañ (& sankañ, plantañ) tizh...
  • ACCORD EMGLEV m. -ioù
  • donner son accord reiñ e asant
  • (mus.) TON m. -ioù
  • d'accord A -UNAN g', parf. A -DU g', AKORD, ALI g' ub.
  • d'accord pour KONTANT DA (ober).
  • ACCORDER REIÑ (e c'hoant...) da ub. (& roiñ, bases ro-, ra-)
  • (mus.) TONiañ, -
  • s'accorder EN EM OBER
  • & en em akordañ, -iñ, en em glevet.
  • ACCREDITER ACCRÉDITER : KRETAat (ub.), REIÑ KRED (da udb.).
    ACCROIRE en faire accroire reiñ da grediñ
  • usu. reiñ da lonkañ (pourc'hat...).
  • ACHOPPER (& s') ASOUPLañ, -
  • & usu. reiñ un taol beg troad.
  • ACOMPTE ARREZ (var. ERREZ) m. -
  • & lodenn (eus an arc'hant) f. -
  • donner en acompte ARREZ, -
  • reiñ e penn -kont.
  • ACTIVER REIÑ HERR, (en em) HETA, -at
  • s'activer usu. BALE EOST, KALPANiñ
  • activer (le feu...) C'HWEZ(H)añ (an tan...).
  • ADMISSION n.vb. DEGEMERED
  • & n.vb. reiñ digor (da udb...).
  • AERER AÉRER : AVELiñ
  • AERiañ, -
  • fig. reiñ aer da (udb.).
  • AFFERMER AFEURMiñ
  • appr. FEURMiñ
  • & reiñ (udb.) e feurm (da ub.).
  • ALLAITER LAEZHañ, -, var. LAESHA, -at
  • appr. MAGañ, - (nourrir), parf. bronnat, & reiñ bronn (& ar vronn), reiñ da zenañ...
  • pp. allaitant (deux agneaux) (daou oan) warni.
  • ALLUSION DAMC'HER m. -ioù
  • faire allusion reiñ da gompren...
  • AMPLEUR AMPLER m., appr. (reiñ) TRO f.
    ANISER reiñ blaz an anis da (udb.).
    ANNONCER KEMENN, -
  • usu. REIÑ DA C'HOÛD
  • & anoñs
  • fig. DISKOUEZ, -
  • STUMMañ da.
  • APOLOGIE MEULEUDIGEZH f. -ioù
  • usu. n.vb. REIÑ POUR (da).
  • APPELER GALVen, - (& gelver, gervel base GALV-)
  • parf. HOPal (da ub.)
  • appeler au secours krial forzh
  • (d'un nom) reiñ e anv (da ub.)
  • (par son nom) ober a (eus) ub.
  • s'appeler bezañ e anv
  • en appeler à apelañ da ub.
  • ASILE (refuge) BOD m. (& enn f.), & (reiñ) flosk
  • (anc. asile monacal, droit d'asile) MINIC'HI f. (nl.)
  • (mental) TI AR RE SOT m. -ez (& -er)
  • envoyer à l'asile usu. kas da Gemper, da Vontroulez, da Voharz, da Vrest, da Zinam
  • & da droiñ ar rod.
  • ASSAUT SAILHADENN f. -
  • (coll.) SAILHADEG f. - & 2
  • (sens pl.) SAILHEREZH m., var. ARSAILH m. -, parf. RAZAILH m. (assaut furieux d'un chien...)
  • donner l'assaut (fig.) reiñ kerc'h (da ub.).
  • ASSOIFFER SEC'HEDañ, -, & usu. reiñ sec'hed, disec'hañ gourlañchenn (ub.), tarodiñ g' ar sec'hed.
    ATTRIBUER dereiñ (& deroiñ, base dero-), usu. REIÑ (& roiñ, bases ro-, ra-), (m-br.) ATRIBUiñ, & lakat (udb.) war gont ub.
    AUTORISER AOTREiñ (& AOTREn)
  • usu. reiñ koñje (da), & laoskel (da), popul. OTORIZañ, -
  • pp. usu. SAÑSET.
  • AVALISER reiñ kred da ub., evit udb.
    AVANTAGER reiñ lañs (un taol -lañs) da ub.
  • parf. AVANTAJiñ.
  • AVERTIR BERZañ, - (var. BELZIÑ)
  • AVERTISañ, -
  • usu. REIÑ da C'HOÛT (da ub.)
  • (klaxonner) KORNal.
  • BAIGNER (& se) (sans nager) KORONKat (& var. KOU-...)
  • (et nager) NEUÑV (-ial, - var. NAÑVial W Go)
  • & monet (mont) en doùr
  • (un enfant...) ober ur gwalc'h, reiñ ur gwalc'h (& var. gwelc'h, golc'h W)
  • baigné de larmes beuzet en e zàeroù.
  • BLACKBOULER blakboliñ, usu. REIÑ AR BOC'H (da ub.).
    BOTTER BOTAOUiñ
  • heuz(aou)iñ
  • fam. reiñ botez da (ub.).
  • BOUCLER BLOUKañ var. BOUKLañ, -, (cheveux...) RODELLañ, -, (noeud) LAGADENNañ, -
  • (porcs...) MINOC'HELLañ, - (& var., cf. fibliñ)
  • fig. KRAOUiañ, -
  • la b. REIÑ PEUC'H.
  • BRANLE BRALL m.
  • mettre en branle lakat brall e, reiñ brall da (cf. bole).
  • BREVETER reiñ ur breved da...
    BRIDE BRID m. -
  • (de sabot...) STLEUGENN f. -
  • à bride abattue d'ar pimperlamm, la bride sur le cou en e roll
  • lâcher la bride reiñ brid (la...), & astenn kabestr war e voueñ.
  • CARRIERE CARRIÈRE : RESPET (& var.) m. - (cf. micher métier, & hoali, remz...)
  • (terrain) liz m. -
  • donner carrière reiñ hed (da ub.)
  • faire sa carrière usu. redek e reuz.
  • CEDER CÉDER : PLEGañ, -iñ da (ub.)
  • FILañ (var. FIRiñ) g' (ub.)
  • parf. REIÑ PENN da (bases RO-, RA-, cf. reiñ ar plas..., & lezel)
  • (commerce) ober dilez
  • (branche...) FLUSKañ, FLOSKiñ.
  • CESSE PAOUEZ m., parf. EHAN (var. DIHAN) m. - : hep ehan (dihan, & diskrog, distag)
  • sess m. (vx)
  • n'avoir de cesse reiñ paouez (& peuc'h) ebet ken...
  • CHAPITRE PENNAD (-SKRID) m. -
  • (chanoines) chabistr m. -
  • au chapitre de (& sur) a -zivoud
  • avoir voix au chapitre kaout urzh da reiñ e ali.
  • CHLOROFORMER reiñ kloroform da ub. (bases ro-, ra-).
    CHUTER TAPout LAMM
  • faire chuter REIÑ LAMM (bases ro-, ra-) da ub., & lammetat.
  • COLLATION n.vb. reiñ (& roiñ) leve, diplomoù...
  • n.vb. gwiriañ
  • & kolasion f. - C.
  • COMBLER PEURGARGañ, -
  • fig. DIC'HOANTAñ, -
  • combler les désirs de qun gwalc'hañ ub., reiñ e c'hoant da ub.
  • combler qun d'honneurs berniañ enorioù war ub., gronniñ enorioù àr ub.
  • COMMUNIQUER (nouvelle) KEMENN
  • souv. REIÑ DA C'HOÛT (& var.)
  • (transmettre) KAS
  • (chambres, pers.) BEZañ E DAREMPRED, & (chambres...) skoiñ an eil war eben f.
  • COMPLIMENTER REIÑ MEULEUDI (bases ro-, ra-), usu. REIÑ MEL.
    COMPTE KONT f. -, souv. -choù
  • à ce compte-là e -barzh ar gont -se
  • à bon compte marc'hadmat lous
  • tenir compte dalc'hen kont (eus udb.)
  • rendre compte rentañ kont
  • se rendre compte en em rentañ kont, & kompren e -barzh (udb.)
  • demander compte klask penn g'
  • rester pour compte chom da restañ
  • en ligne de compte e penn -kont
  • au bout du compte (& en fin de c.) e -barzh fin ar gont
  • loin du compte pell emañ Yann diouzh e gazeg
  • avoir son compte kaout (en dout) e gont, & e walc'h
  • donner son compte reiñ e stal (da ub.)
  • compte à régler usu. gwregon da lodennañ
  • régler son compte ober e gont (& e jeu) (da ub.)
  • trouver son compte kavout e gont
  • sur son compte diwar e goust
  • au-delà de tout compte sof -kont.
  • CONNAISSANCE ANAOUDEGEZH f. : koll (e) anaoudegezh
  • parf. GOUIZIEGEZH f.
  • à ma connaissance DIN DA C'HOÛT (& var.)
  • donner connaissance REIÑ DA ANAVOUT
  • en pays de connaissance e -barzh e vro
  • reprendre connaissance DONET (DONT) ENNAÑ E -HUNAN m.
  • CONNAITRE CONNAÎTRE : ANAVout, var. ANAVEZout ub., parf. GOUZOUT, var. GOÛT, GOUiet (cf. conjug.) (udb.)
  • faire connaître REIÑ da C'HOUZOUT (& var.)
  • se faire connaître klask bezañ anavezet (& bout anavet)
  • s'y connaître (en) GOUZOUT DIOUZH
  • ne plus se connaître bezañ er -maez anezhañ e -hunan
  • connaître de vue anavout evit ur gwel.
  • CONSIDERATION CONSIDÉRATION : (estime) PREDER m. -ioù & coll. -enn
  • (motif) SELLEDOÙ pl.
  • prendre en considération ober stad (a, eus udb.), & reiñ studi da (udb.)
  • en considération de en askont da
  • sans considération hep damant (ouzh).
  • CONSTATER stadañ, -
  • usu. REIÑ FED (da ub.).
  • CONSULTABLE o reiñ kuzul.
    CORNE KORN m. kerniel, -nioù
  • (matière) KARN m., parf. kost m. (corne travaillée)
  • à une corne BESKORN
  • sans corne SPAGN
  • prendre le taureau par les cornes kemer an ejon dre e gerniel (ha reiñ dezhañ lamm -chouk -e -benn)
  • corne de brume BOUDER m. (cf. korn -boud)
  • se donner des coups de cornes MAOUTañ, -.
  • COSSER TOURTal (var. -CHal W), & reiñ un taol -tourt.
    COUVRIR GOLOiñ, var. GOLEIÑ (base gola-, & golo-)
  • (toit) TOiñ (var. teiñ base to-)
  • (le feu) KAFUNiñ (& var.)
  • (femelle) REIÑ PAR da, (poule) KLUCHañ, (vache) KOLEiñ, & kaezañ
  • se couvrir BEZañ GOLOET (var. BOUT GOLøET) G'
  • (vêtements) EN EM WISKañ, -, -o
  • (temps) MORañ, -
  • fig. en em warezañ, - (enep udb.)
  • couvrir qun de fleurs berniañ lore war ub., & reiñ pour hardi da ub.
  • couvrir un km. bezañ war -hed ur c'hilometr
  • se couvrir d'une croûte... trouskenniñ (& koc'henniñ...)
  • couvrir un risque gwareziñ ouzh ur riskl.
  • CREDIT CRÉDIT : KRED (cf. istim)
  • à crédit WAR DLE
  • faire crédit REIÑ TERMEN (bases ro-, ra-), gwerzhañ war dle (da ub.).
  • CRISTALLISER (& se) strinkennañ, -
  • fig. REIÑ LAÑS (bases ro-
  • ra-).
  • CROUPIERE CROUPIÈRE : BELOST m. -
  • tailler des croupières à qun reiñ dibun da ub.
  • DATION n.vb. REIÑ.
    DECANILLER DÉCANILLER : DICHEDañ (var. -CHETA), & reiñ gaol dezhi...
    DECEVOIR DÉCEVOIR : KERSEiñ, & reiñ kerse (cf. disouezhiñ).
    DEFAIRE DÉFAIRE : DIZOBER, base DISG(W)RA-, parf. FREUZañ, -
  • & se défaire DISPENN
  • se défaire de EN EM ZIZOBER (eus...), parf. DISKROGiñ (diouzh udb.)
  • (vaincre) DROUGZIWEZHañ, usu. REIÑ LAMM (da ub.)
  • défaire les tas (de foin...) DIVERNiañ, DIDAOLañ, -.
  • DEMISSIONNER DÉMISSIONNER : REIÑ E ZILEZ (bases RO-, RA-), appr. DILESKel, & reiñ he zavañjer (rendre son tablier)
  • qun lakat da reiñ e zilez.
  • DENT DANT m. DENT : dant araog (incisive), dant al lagad (canine), rakdant (prémolaire), kildant (molaire), & dant -korn (dent de sagesse), dant -laezh (dent de lait), dent nevez (& lakaet, artificielles), un taol -dant (& dent), krogiñ g' an dent (cf. dantañ), (objet) parf. BIZ m. -ied : bizied an heskenn
  • avoir la dent bout du e zent (fig.)
  • avoir la dent dure bezañ un teod lemm
  • parler entre les dents grozmolat
  • armé jusqu'aux dents armet kloz
  • montrer les dents DISKROGNal (e zent)
  • grincer des dents SKRIGNal (e zent)
  • se casser les dents chom e fri war ar gloued
  • rien à se mettre sous la dent chaokat goullo
  • rire à pleines dents c'hoarzhin leizh e zent
  • dent pour dent (reiñ) kemm ouzh kemm, & krog evit krog
  • dent de loup ARDANT m. - (cf. stil)
  • avoir une dent kaout greunenn (ouzh ub.).
  • DEPARTIR DÉPARTIR : DIRANNañ, -, usu. REIÑ DA LOD (bases RO-, RA-)
  • se départir DIRANNañ, - (eus...)
  • se départir de son calme dibarfediñ.
  • DEROUILLER DÉROUILLER : DIVERGLañ, -, fig. PULLUC'Hañ, - (ub.), & reiñ (kaout) bec'h war e c'haol.
    DESAPPOINTER DÉSAPPOINTER : REIÑ KERSE (bases RO-, RA-), parf. DESEV, -.
    DETALER DÉTALER : SKARat, parf. FUSTañ, REIÑ GAOL (bases RO-, RA-), & fanisañ.
    DEVELOPPER DÉVELOPPER : (& se) DIORREn (base DIORRO- parf. DIORRE-)
  • parf. DISPLEGañ, -
  • parf. DIC'HRONNañ, - (& var. "dirounnañ" L)
  • (photo) DEVLOPiñ
  • (fig.) REIÑ TRO da (bases RO-, RA-).
  • DISTRIBUER usu. DALC'Hen, parf. DARC'HA, -OUiñ, appr. DARBAR (& pourvoir...)
  • TAMMañ, - (& partager)
  • usu. DISTRIBUiñ, (cf. ingalañ répartir, lodañ & -enniñ lotir..., rannañ diviser..., renkañ div. sens, reiñ bep a...).
  • DONNER REIÑ, parf. ROiñ, bases RO-, var. RA- W Ku...
  • (sur) SKOiñ, var. SKEIÑ base SKO-
  • donner pour TREMEN DA (làer...)
  • se donner à EN EM REIÑ da (& var.), se donner pour EN EM DREMEN DA
  • se donner de la peine kemer poan
  • s'en donner à coeur joie kemer (kalz) plijadur
  • donner de la tête TOURTal
  • sans savoir où donner de la tête hep goût pelec'h skoiñ e benn
  • donner un âge à gouzout oad da...
  • donner sa fille à dimeziñ e verc'h da... (cf. deus amañ usu. 's amañ, deuit amañ usu. 'd amañ passe, passez-moi, & taoler produire fruits...).
  • DROIT (règles) REIZH f. -
  • (science, taxe, parf. droit de) GWIR m. -ioù : dre wir (de droit)
  • usu. (taxe, droit de) DROED m. -, -joù
  • usu. (droit de) URZH f. -ioù
  • à bon droit g' gwir rezon
  • de plein droit dre zroed (tradit.)
  • dans son droit en e wir
  • prélever des droits sevel gwirioù, usu. kustum (war...)
  • être en droit de kaout urzh da
  • faire droit reiñ e c'houlenn da
  • qui de droit an heni en deus droed...
  • interj. tout droit SA !
  • (sport) du droit g' an dorn dehoù.
  • DYNAMISATION n.vb. FREVAAT, REIÑ STARTIJENN (& nerzh...).
    DYNAMISER FREVAat, REIÑ STARTIJENN (bases RO-, RA-), & nerzh...
    ECHEC ÉCHEC : C'HWITADENN f. -
  • subir un échec usu. OBER KAZEG (cf. tro wenn chou blanc...), hum. KAOUT YOD, HEIZ (cf. bout koll, lamm, & reiñ lamm)
  • faire échec à SEVEL E DREID DA (ub. m.)
  • tenir en échec RENTañ PENN DA (ub.), (cf. raskadenn).
  • ECONDUIRE ÉCONDUIRE : DISTRANañ, -, parf. (soupirant...) DIVORODiñ, usu. REIÑ E VISAC'H (bases RO-, RA-), (cf. digouvŒañ congédier, & fam. reiñ heiz...).
    EFFORCER (s') BEC'Hiañ, -, usu. REIÑ BEC'H (bases RO-, RA-) da..., parf. STRIVañ, -, appr. POANial, KEMER (pe lakaat) POAN da
  • anc. keuziñ.
  • EFFORT BEC'HADENN f. -, var. BEC'H m. (ober bec'h, reiñ bec'h), parf. STRIV m. -
  • (le moindre effort) KEUZ m.
  • (violent effort) KIADENN f. -
  • (effort pour rien) inglod m. -
  • anc. (douleur) eforchoù pl.
  • ELOGE ÉLOGE : MEULEUDI (var. -LODI) f. -, usu. POUR (GLAS) coll. (cf. reiñ mel faire des compliments, & me(u)lasion louange).
    ENCENSER EZAÑSañ, -
  • (fig.) REIÑ POUR GLAZ da (bases RO-, RA-).
  • ENCOURAGER KALONEKAat, parf. (A)KOURAJiñ (var. -CHiñ), usu. REIÑ TON da (bases RO-, RA-), parf. REIÑ BOD (da ub. da...).
    ENGUEULER LANGACHat var. -Jiñ, usu. REIÑ PIRONED da... (bases RO-, RA-).
    ENTENDRE (ouir) KLEVet
  • (saisir) ENTENT var. IN-
  • s'entendre EN EM GLEVet
  • à l'entendre diouzh e glevet
  • donner (laisser) à entendre & faire entendre reiñ da entent
  • entendre parler klevet diwar -benn (ub.), entendre dire klevet (e...), entendre raison entent rezon vad.
  • EPAULE ÉPAULE : SKOAZ f. du. divskoaz (var. dis-) pl. - (de duel ou d'objets) (cf. planken -skoaz, trebez ar skoaz...)
  • donner un coup d'épaule reiñ un taol -skoaz (da ub.)
  • avoir la tête sur les épaules bezañ un den (ur plac'h) a benn
  • démettre l'épaule à qun DISKOAZiañ ub.
  • par dessus l'épaule (fig.) dreist penn -biz.
  • EROGENE ÉROGÈNE : -reiñ c'hoant.
    ESQUINTER (q.ch.) FOELTRañ, -, parf. PAVGAMMañ, -iñ ABOMINABLiñ (udb.), (qun) usu. REIÑ LOUZOÙ da ub., s'esquinter FOELTRañ E GORF (m.), (cf. mazaouiñ endommager, sac'hañ).
    ETENDRE ÉTENDRE : ASTENN, (sur le pré, & par ext. linge...) parf. PRADañ, -
  • s'étendre (EN EM) ASTENN, (fig. sur) ASTENN KAOZ (udb.)
  • fam. (qun) REIÑ HEIZ da (ub. bases RO-, RA-).
  • EVENTER ÉVENTER : (& s') AVELiñ (tous sens, cf. aeriañ aérer, gwentañ vanner, venter)
  • éventer une nouvelle dozviñ ur c'heloù
  • éventer la mèche reiñ avel d'ar c'had.
  • EXCITER (sens...) TREFUiñ, (qun) HESal, var. (surt. chiens) (K)ISal, -, usu. MIL INERViñ (ub.)
  • (rire, larmes...) LAKat DA SEVEL, parf. REIÑ (sec'hed, naon..., bases RO-, RA-)
  • s'exciter BRESKENN, - (sens fig.) (cf. harellat harceler).
  • FAIRE OBER (var. G-), conj. bases gwra-, gra-, souv. muté en : RA-, pp. GRAET, parf. BEZañ (BOUT), ou LAKAat, -Kat : faire tomber qun OBER da ub. KOUEZHEL, souv. LAKat ub. DA GOUEZHEL
  • faire faire LAKAat OBER, fig. faire qun malade LAKat ub. klañv (& da glañv)
  • il ne fait que rire ne ra ken c'hoarzhin, & ken met, (ket) met...
  • deux et deux font quatre daou ha daou zo (& a ra) pevar
  • faire nuit, froid... BEZañ (BOUT) noz, yén... (ANEZHI)
  • se faire EN EM OBER, se faire à OBER OUZH (udb.)
  • se faire vieux... DONET / DONT kozh...
  • se faire prêtre MONET / MONT DA veleg...
  • se faire beau... EN EM LAKat brav...
  • se faire qun (vulg.) monet war(ni)
  • cela ne se fait pas ne vez ket graet (an dra -se)
  • s'en faire ober biloù, gwad fall... & div. : faire attention DIWALL
  • faire cas OBER VAN
  • faire grand cas OBER STAD (eus)
  • faire du bien OBER VAD
  • faire le bien OBER AR VAD
  • faire bien OBER MAT : mat a rez, ober vad dezhe , faire silence REIÑ PEUC'H
  • faire savoir, connaître REIÑ DA C'HOU(ZOU)T, DA ANAV(EZ)OUT...
  • faire face, front RENTañ, -iñ FAS, PENN...
  • faire le tour & c'hoari an dro (da...)
  • faire des besoins ober e fank, faire (pipi) ober morig...
  • qu'est-ce-que ça peut te faire petra 'ra se dit !
  • si fait (g)eo 'vat !
  • FELICITER FÉLICITER : (qun) OBER GOURC'HEMENNOÙ da (ub..., cf. reiñ mel compliments)
  • se féliciter LAOUENAat (& bout laouen g'...).
  • FLANQUER (au flanc) BEZañ E -SKOAZ, var. BOUT A -SKOEAÑS
  • (q.ch.) STLAPañ (var. STLEPEL base STLAP-), parf. DISTLAPañ (& var. id.)
  • flanquer une gifle reiñ ur stlapad
  • flanquer à la porte stlapañ bar porzh.
  • FLATTER MEULiñ, parf. REIÑ MEL (bases ro-, ra-)
  • se flatter FOUGEal (udb., & g' udb., e...).
  • FLEUR BLEUÑV m. - & coll. -enn -où, souv. BLEUNIENN f. bleunioù (surt. d'arbres, buissons... & fig.)
  • (des champs) BOKED m. -, souv. bokidi
  • usu. (& fig.) FLEUR(ENN) coll. -enn, dim. -ig
  • (de farine) FLOUR coll. -enn
  • couvrir qun de fleurs reiñ pour da ub.
  • dans la fleur de... en e vleuñv (& e varr)
  • fleur-de-lis FLOURDILIZ coll. -enn (tradit.), (popul.) FLEUR 'N ILIZ (motif de broderie big).
  • FLINGUER REIÑ POLOS DA (ub.).
    FRAMBOISER reiñ blaz flamboez da...
  • pp. blaz flamboez dezhañ.
  • FROTTEE FROTTÉE : FROT m., parf. LIP m. (var. E LIP), donner une frottée REIÑ FLU (da...).
    GALBER GARBiñ (cf. var. péjor. skarbañ, -iñ) : treid garbet, usu. REIÑ SKUILH (bases ro-, ra-) ; se g. GREIañ.
    GRAISSER LARDañ, (& salir) DRUZañ, -iñ, -o, parf. TEMZañ, -iñ ; graisser la patte reiñ manegoù (da ub.), & gwalc'hiñ e zaouarn (da ub.).
    GRATIFIER GRATAat (udb. da ub.), & reiñ plijadurezh (da ub.).
    HEBERGER HÉBERGER : herberchiañ, -iñ (& -berc'hiñ), usu. REIÑ BODENN da..., (& se faire h.) OSTIZañ, -iñ ub.
    HOSPITALITE HOSPITALITÉ : ospitalded f. ; parf. n.vb. REIÑ BOD (da ub.), var. BODENN f.
    ILLUSTRER (livre...) SKEUDENNAOUiñ (cf. var. -enniñ figurer, représenter...)
  • (par des ex.) TAOLer SKLÊRIJENN war (& àr)..., (fig.) REIÑ BRUD (da...)
  • s'illustrer GONIT BRUD, & donet / dont illur.
  • IMPRIMER usu. MOULañ (var. MO(U)LLiñ) (cf. embann), parf. IMPRIMañ, - (tradit.)
  • (marque...) LOUC'Hañ, - (cf. var. loc'h empreindre)
  • fig. PLANTañ, - (cf. sankañ enfoncer...), (un mouvement, une vitesse...) REIÑ (lusk, tizh... da...).
  • INCITER ISITañ, -, usu. BROCHañ, -, (vx-br.) annoug, (cf. atizañ attiser isañ & var., loc. alej, poulsañ pousser à, & reiñ hoal).
    INDIQUER (l'heure...) MERKañ, - (& marquer) var. MERCHiñ, (à qun) REIÑ DA ANAVOUT (bases RO-, RA-), pp. DOUGET, parf. (maladie) AROUEZañ, - (& (se) signaler par son gonflement, ex. arouezet eo he chot...), (le chemin à qun) DISAOUZANañ, -, & arhentiñ (ub.), (cf. diskouez, menegañ).
    INDUIRE solitañ, -iñ (da..., & solliciter, cf. reiñ hoal da ub. da...), (conclure) dezastum
  • induire en erreur reiñ fall solit (da...).
  • INITIATIVE (de l') INTRUDU (var. -JU) f., parf. ISPRID m. -, -joù (var. de spered), (une) LUSK m. - (cf. dér. luskamant) : reiñ lusk d'udb. (prendre l'i. de qq ch.)
  • ayant l'esprit d'initiative (g' ur spered) luskus.
  • INITIER REIZHañ, - (ub. war...), parf. KELENN (& instruire), (cf. reiñ deskoni, & gout da ub.).
    INOCULER appr. lakat ar vrec'h (da ub.), & (fig.) lakat (& reiñ...) e -giz ar vrec'h.
    INSEMINATION INSÉMINATION : appr. PAR m., & n.vb. reiñ par
  • insémination artificielle (hum.) TARV KOAD m., BUOC'H KOAD f.
  • INSEMINER INSÉMINER : REIÑ PAR (da... bases RO-, RA-), se faire inséminer KEMER PAR, (jument) appr. KENEBiñ (cf. gall.)
  • inséminée bet an taro kaoutchou (Garnier).
  • INSINUER (& s'i.) KLUFANiñ, (liquide..., & fig.) SILañ, -, (fig.) PRIZENNiñ, (anc. Droit) insinuiñ (cf. kogesiñ pateliner, lubanañ être obséquieux, mouslavaret & reiñ da gompren, da grediñ, teñsal tancer).
    INSISTANCE DALC'HAÑS f. & dalc'husted f.
  • (avec) insistance (en ur reiñ) TRO f. : reiñ tro d'e gomzoù.
  • JOUTER appr. TOURTal (au sens fig.), (fig.) REIÑ LAS (da ub.), (cf. kannañ e roched da...).
    LEUR LEURS (adj. poss.) O (mut. 2), parf. ANEZHE, ANEZHO : al liv anezho, ou DEZHE, DEZHO : n'out ket kamarad dezhe ?
  • (pron. poss.) le leur, la leur, les leurs O HINI / HENI, HANI pl. O RE, parf. fig. E DUD pl. O ZUD
  • faire des leurs c'hoari (ar) vazh
  • y mettre du leur reiñ an dorn.
  • LICENCIER usu. TORRiñ GOPR (ub., var. TERRIÑ base TORR-, cf. dic'hopra débaucher), fam. REIÑ E SAC'H (da ub., bases RO-, RA-), parf. LISAÑSIañ, - (popul., m-br.).
    LIEVRE LIÈVRE : GAD f. gedon
  • courir deux lièvres à la fois redek div c'had, lever un lièvre reiñ avel d'ar c'had.
  • LOGER LOJañ, -, (cf. reiñ bod(enn) da...).
    LOQUETEUX LABASKENNEG (var. -STENNEG /& -K) adj. m. -ion f.1 (cf. prov. reiñ lamm d'al labaskenneg), parf. PILHAOUEK, PILHENNEK adj.
    LOUANGE MEUL m. (souv. conf. avec reiñ mel usu.), div. dér. ex. MEULEUDI (var. MEULODI...) f. -, parf. MEULASION f. -où, MEULERIS m. - W, usu. (reiñ...) KAOL, POUR (GLAS...).
    LOUANGER MEULiñ (& louer), parf. REIÑ MEULEUDI (bases RO-, RA-).
    LOUER (louanger) MEULiñ (cf. reiñ meul(eudi) & usu. mel, pour... da ub.)
  • se louer de qun kaout mel da reiñ da ub.
  • LUTTE (bretonne...) GOUREN m. -, (partie de) GOURENADEG f. - & 2, (cf. krogad, pegad - gouren m. -), (prise de) GOURENADENN f. -, usu. KROG-, PEG -GOUREN m.
  • (fig.) STOURM m. -, (cf. bec'h appr. bagarre, lamm défaite à la lutte, d'où bezañ lamm, kaout lamm, reiñ lamm...)
  • de haute lutte a -striv -kaer.
  • MAIN DORN m. (& poign) du. DAOUARN (var. -ORN) pl. - (tous sens) (pl. daouarnoù), (de papier) MENAD m. - (noter DORNAD poignée, parf. mal à la main, coup de la main)
  • dos de la main KILDORN m.
  • creux de la main FLAC'H f. du div- (cf. flac'had), des deux mains BOZ f. (parf. d'une seule), (cf. kraban pogne...)
  • à pleines mains A -ZORNADOÙ
  • le coeur sur la main e galon en e vañch
  • la haute main sur (udb.) en e zorn
  • il n'y va pas de main morte ned a ket dizamant ganti
  • sous la main dindan (edan) e zorn
  • de la main à la main eus an eil d'egile, & hep testeni ebet
  • de main de maître g' unan hag a oar...
  • demander la main de qun goulenn ur plac'h da zimeziñ
  • haut la main aes kenañ (& ken-(ha-)ken)
  • prêter la main reiñ an dorn (mais reiñ un taol -dorn usu. donner un coup de poing)
  • en tierce main e tredeeg, -og
  • mettre la dernière main à peurgempenn (& div. vb. peur-)
  • en venir aux mains sevel bec'h etre...
  • passer la main dans le dos frotiñ skant (ub.)
  • jouer à la main chaude c'hoari dornig, & dalanao (& dornig marv à la main morte).
  • MAIN FORTE (reiñ) DORN (da ub., cf. skoazell).
    MANDATER reiñ kemenn (da ub.), id. (-).
    MANIER LAVIGañ, -, -o, parf. MANEañ, -, fam. REIÑ TRO (bases RO-, RA-)
  • cf. magner.
  • METTRE LAKAat, souv. LAKat (var. LEKEL base LAK-, tous sens) : lakat poan da zeskiñ (du soin...), (vêt.) GWISKañ, -, -o
  • mettre au monde GANañ, - (var. GENEL base GAN-)
  • mettre de cÔté LAKat A -GOSTEZ (cf. tuañ)
  • mettre en pièces LAKAat A -BEZHIOÙ (cf. dispenn)
  • mettre la main sur lakat e zorn war (àr)... (cf. krogiñ e -barzh...)
  • mettre à mal GWALL LAKat, parf. GWALLAOZañ (cf. -gempenn), & lavniañ (au fig.)
  • mettre bas DOZViñ
  • mettre dedans LAKat (ub.) A -DREUZ (cf. lakat e -barzh ex. Job Lak e -barzh)
  • en mettre un coup FRAEañ, -o E -BARZH, REIÑ BEC'H
  • y mettre du sien lakat youl vat
  • se mettre (au français...) MONET / MONT WAR (ar galleg) (cf. monet en e wele, ouzh taol...)
  • se mettre en tête PENNADañ, - (udb.).
  • MOTIVER BEZañ ABEG da, parf. REIÑ ABEG (bases RO-, RA-), (qun) LUSKat (& sens div.).
    MOU (viande) PAOTR SKAÑV m. var. fam. YANN SKAÑV (cf. pl. skevent, & flugez...)
  • rentrer dans le mou... monet / mont da (ub.), reiñ flu da...
  • NACRER reiñ liv gwer kregen (da udb.), & id.
    NOLISER reiñ fred da...
    NOTIFIER notifiañ, usu. REIÑ DA ANA(V)OUT (bases RO-, RA-).
    OCCUPATION (de l') FRED n., parf. JABL m. -, popul. KONDISION f. - (cf. reiñ darbar, dever ennañ, implij, trepet(où) tripot), (pays) n.vb. AC'HUBIÑ, popul. OKUPASION f. -, & dalc'hidigezh f. -ioù.
    OCCUPER (lieu) AC'HUBiñ, popul. OKUPiñ (tous sens), parf. (qun) JABLiñ, & reiñ fred, kondision (da ub.)
  • s'occuper de... OBER DIOUZH, souv. OBER WAR -DRO (var. øR -DRO), parf. INTENT OUZH, KLEVet (D)OUZH (cf. en em emellañ, & en em velliñ, plediñ & plêal g', soursial ouzh, trepetiñ tripoter...).
  • ORCHESTRATION n.vb. reiñ laz.
    ORCHESTRER appr. reiñ laz (da...), (cf. benviañ).
    OREILLE SKOUARN f. du. div-, di- pl. -ioù (tous sens)
  • (dire) à l'oreille e pleg ar (& e...) skouarn
  • (venir) aux oreilles betek (div)skouarn ub.
  • avoir l'oreille de... kaout skouarn (ub.)
  • rebattre les oreilles torriñ e skouarn (da ub.)
  • les oreilles lui sifflent youc'hal a ra e zivskouarn
  • tirer les oreilles reiñ ur skouarnad (da ub.)
  • frapper les oreilles skouarnata (ub.)
  • montrer le bout de l'oreille tendre l'oreille diskoutal.
  • OUVRIR (& s') DIGORiñ (var. DIGERIÑ base DIGOR-, loc. IGERIÑ, base IGOR-, tous sens), (cf. reiñ digor, & dialc'hwezañ, dibrennañ, disparlañ, divorailhañ, cf. var. damzigoriñ, hanterzigoriñ, kornzigoriñ).
    PAIX PEOC'H souv. PEUC'H (var. PEAC'H W) m. : (ro) peuc'h din ! (la paix, cf. reiñ peuc'h).
    PECHE PÊCHE : PECHEZ var. PECH coll. -enn parf. AVAL PECH, hum. AVAL VOULOUZ, m. -, (adj.) LIV PECH(EZ), & aval gloanek m. -
  • (coup) KAOULEDENN f. - (cf. figezenn, pabuenn)
  • avoir la pêche appr. bezañ en e charreoù, & reiñ bec'h
  • se fendre la pêche cf. largañ bos.
  • PERIPHRASER PÉRIPHRASER : reiñ tro d'e gomzoù, & -id. (-, -...).
    PERMETTRE PERMETiñ, parf. REIÑ URZH (RA-, RO-) (da ub. d'ober udb.), appr. AOTREn (var. AOTREiñ)
  • se permettre KEMER KOÑJE (d'ober udb.).
  • PIECE PIÈCE : PEZH m. -ioù (tous sens), parf. (contenu) PEZH(I)AD m. - : pezhadoù douar (& tachad douar), sing. PEZHIENN f. - (cf. sing. -enn ex. koadenn...), parf. TAMM m. - (usu. morceau) : savet a -bezhioù hag a -dammoù (de toutes pièces), lakaet a -bezhioù (& a -dammoù en pièces)
  • pièce de tissu PEÑSEL m. -ioù (cf. dabon)
  • pièce d'artillerie PEZH -KANOL
  • pièce d'eau LENNAD -DOUR f. --
  • pièce de théâtre pezh -c'hoari
  • pièce principale (tradit.) TI -TAN m.
  • (tout) d'une pièce A -BEZH (-KAER), (cf. en e bezh en entier...)
  • tailler en pièces DISPENN (udb.)
  • donner la pièce reiñ arc'hant -chañs (& -butun, cf. gwerzh -butun).
  • PLACE PLAS m. - (loc. LEC'H m. -ioù, & usu. lieu : lec'h, lec'h ! W), souv. PLASENN f. -, (contenu) PLASENNAD f. -, (de marché) MARC'HALLAC'H (de -ADLEC'H) m. -ioù (cf. foarlec'h foirail), (de village) LEURGER (var. -GEUR) f. -ioù (usu. nl.), var. LEUR -GÊR f. -ioù -k.
  • place forte plas -kreñv m. -, & kreñvlec'h m. -ioù (cf. kastell)
  • à la place de E -PLAS (conj. en e blas..., cf. e -lec'h au lieu de...)
  • par places A -BLAS(OÙ) var. A -BLASENNOÙ
  • faire place à reiñ frankiz da (ub.), tec'hel diwar hent (ub.)
  • ne pas tenir en place frikennat (cf. fichfichal)
  • remettre en place kas (ub.) d'e nask
  • tenir sa place dalc'hen e renk.
  • PLAIRE PLIJañ, -, -out (tous sens) : plijet da Zoue reiñ deomp... (& a -youl Doue...)
  • s.v.p. MAR PLIJ (dit...)
  • plaît-il pezh a vad ?
  • à Dieu ne plaise Doue ra viro ! (cf. bourriñ, en em gontantiñ).
  • PLUMEE PLUMÉE : PLUÑVENNAD (var. PLU-) f. -, popul. (reiñ) LAS (da ub.).
    POIL BLEV coll. -enn -où (& cheveu, var. m. -ioù chevelure...), (gros poil sec) KRIN coll. -enn (cf. kreoñ & var. toison, pan pelage, reun crin, soies...)
  • à poil NOAZH -PILH...
  • à un poil près war -bouez un netra
  • avoir un poil dans la main appr. reiñ bronn d'ar bal
  • de tout poil a bep blev
  • de mauvais poil penn du outañ, treuflez
  • reprendre du poil de la bête adsevel war gorre e vec'h
  • poil à gratter SKRAB m.
  • POMMADE usu. PEG m. (& poix, prise..., cf. tret)
  • donner de la pommade à qun reiñ mel da ub.
  • POT POD m. -, -joù : ar pod -soubenn (pot au feu, cf. pot-au-feu)
  • (contenu) cf. potée
  • popul. CHOPINAD m. -, loc. TASAD m. -
  • pot à tabac fig. TOUPARD m. -ed f. -enn -ed
  • poule au pot soubenn ar yar (cf. ar yar -here)
  • pot aux roses toull kuzh, surt. (découvrir le...) reiñ avel d'ar c'had
  • à la fortune du pot diouzh ma vo (cf. evel ma teu e teu...).
  • PRETENDRE PRÉTENDRE : PRETANTiñ (udb., ober udb.), (vouloir) FALVEZañ DA (ub.), (cf. reiñ da grediñ).
    PRETER PRÊTER : PRESTañ, -, -o, (fig. souv.) REIÑ (bases RO-, RA-) : reiñ fed (attention) da..., reiñ skouarn dezhe, (à qun fig.) LAKat war choug (& war gont) ub.
  • se prêter à... PLEGañ, -iñ da...
  • prêter serment touiñ war e le (cf. vb. leañ)
  • prêter le flanc à... reiñ pleg (& krog) da...
  • PRIVILEGIER PRIVILÉGIER : reiñ ur privilaj (da...), & privilajiñ.
    PROCURATION PROKUL (var. PLOKUR) m. -ioù, parf. PROKULAJ m. (cf. reiñ galloud...), usu. SIN m. -.
    PROMETTRE PROMETañ, -, souv. (appr.) LA(VA)Ret (le dire valant promesse aux yeux des Bretons), parf. GRATAat, & diouganañ, - (& prédire, présager..., cf. reiñ e c'her).
    PROTESTER PROTESTañ, -, parf. SEVEL E VOUEZH (base SAV-), usu. REIÑ MOUEZH (bases RO-, RA-) (cf. dizgwinkal récalcitrer...).
    QUITTANCER reiñ ar guitañs da... (cf. kuitezañ acquitter).
    RAISON (faculté) REZON f. -ioù, parf. SKIANT f. (sens...)
  • (de q.ch.) PENN m., en raison de... DRE -BENN var. TRA -PENN (da), parf. EN ARBENN (da), DRE AN ARBENN (ma), parf. ABEG m. - (& motif), pl. PERAGOÙ (cf. lec'h da lieu de..., & remistenn, risklenn mauvaise raison)
  • avoir raison BEZañ AR GWIR G' : ar gwir zo ganit (cf. gwir a lares)
  • âge de raison (en) OAD
  • à plus forte raison KEN 'MET RAK -SE
  • à raison de WAR -BOUEZ (var. øR-)
  • ramener à la raison appr. REIZHañ, -: raison sociale anv firm m. -ioù
  • avoir raison de BEZañ TREC'H (loc. RE) da...
  • donner raison à REIÑ AN TU (da...).
  • RATIONNER TAILHañ, - (boued, e voued da ub.), fam. REIÑ HANTER -VOUED (da ub., cf. disvouediñ, negeziñ).
    REBUFFADE FRIAD m. - (au fig.), (cf. distokadenn, & reiñ herr da...).
    RECELER -CÉLER TUañ (udb.)
  • (pers.) REIÑ BODENN (bases RO-, RA-) (cf. kuzhat), (fig.) BEZañ EN E GREIZ : bezañ oa un teñzor en e greiz.
  • RECUEILLIR (collecter) TESKATA (cf. var. teskaoua... glaner), parf. vb. -A : ex. soniaoua..., (q.ch.) DESERRiñ (cf. usu. serriñ ramasser, & serriñ ha diserriñ), appr. DASTUM (& ramasser), (qun) REPUiñ (& se réfugier), BODENNiñ, (cf. reiñ bod(enn)...), (enfant) dic'houezelañ, -
  • se r. appr. MEMORiñ, & diskenn en e galon, ennañ e -unan (cf. prederiañ, stouañ e benn...).
  • REFUGE REPU m. (cf. reiñ bod asile, var. bodenn recel, & golo, gwarez..., minic'hi anc. sauveté, retirañs repaire), (de fortune) LOJELL f. - (cf. lojenn logette, & log, -ell, -enn, loch, -enn...)
  • (de rue) ENEZ f. -.
  • REIN (organe) LO(U)NEZH f. -i, -izhi (var. LOENEZH) (cf. lon(ig) rognon, lo(u)nezhenn longe...)
  • pl. KEIN m. (usu. dos), (tour de reins) dis(g)wiadenn ar c'hein, & treuzell f. -, avoir les reins solides bezañ keinet mat, & (fig.) kreñv e chouk (cf. divgroazell bassin, divgroazlez lombes, & (div)lez hanches...).
  • REMBALLER ADPAKañ, - (udb.), (qun) REIÑ E STAL da (ub.).
    REMBARRER DISHORELLat (ub., & ébranler), parf. DISTOUFañ (var. de DISTOUVañ déboucher, cf. distoupat (envoyer) valdinguer, & distokañ ub. au fig. rabrouer), parf. RENTañ, -, usu. REIÑ AVEL (syn. HERR) da ub.
    REMERCIER TRUGAREKAat : ho trugarekaat ! (je vous remercie -litt.-), usu. LA(VA)Ret BENNOZH DOUE (da...)
  • (fig.) REIÑ E ZISENTEZ (au sens fig.) da ub. (cf. digouviañ congédier var. diskouviañ renvoyer).
  • REMETTRE ADLAKat var. -LAKAat (cf. (ad)aozañ remboîter), (vêt.) souv. ADWISKañ, -, -o, (& se r. qun) GOÛT ANAOUT, (q.ch. à qun) (DONET / DONT DA) REIÑ, (remise, péché...) DISTAOLer (& var.), (à plus tard), AMPELLañ (cf. daleañ, diwezhataat...)
  • se r. (aller mieux) AESAat (da ub.), (cf. yac'haat (se) rétablir, & pareañ...), parf. DIFALLañ, -, (au fig.) DIABAFiñ (cf. divezviñ, divoemiñ), (d'une émotion) DISTRAFUILHañ, -, usu. EN EM GAVout (cf. donet war e du...)
  • se r. à ADSTALiañ, -iñ DA... (cf. adstagañ, adkrogiñ & var. recommencer...)
  • s'en r. à qun (ad)lakaat e gred en ub.
  • r. à sa place DIHOPal (ub.)
  • r. au pas OBER E RENKOÙ (war...).
  • REMISE (de...) n.vb. (DONET / DONT DA) REIÑ, (de prix, peine...) DISTAOL m. -ioù, (retard) daleadur m.
  • (lieu) KARRTI (var. loc. de KARRDI grange...) m. -, (en gal) SKIBER f. -ioù, (contenu) SKIBERIAD m. -, & laborenn f. -
  • (taillis) KOAD -RED m. -, -eier (var. -j-).
  • REMUER (& se) FIÑVal syn. FICHal (plus fam. là où sont les deux sont usu.), (cf. fichfichal gigoter, fifilat avoir la bougeotte, firbichat var. firbouchat fureter), souv. FISTOULat (frétiller...), parf. REMUañ, -, (cf. bouljal, flachañ bouger, meskiñ (s') agiter)
  • fig. (qun) PIKat KALON (ub.)
  • se r. appr. REIÑ (OBER) BEC'H.
  • RENVERSER (& se) EILPENNañ, -, parf. CHAÑCH (var. CHEÑCH) PENN da : chañch penn d'ar vazh (fig. r. la vapeur), appr. DISKAR (usu. abattre...), (marée) (DIS)TROiñ (var. -TREIÑ base -TRO-)
  • (qun) C'HWENiañ, - (ub.), (à terre) parf. LINKRañ (var. LINTRañ, -) (cf. distroadañ fig. supplanter, leuriañ var. -enniñ plaquer au sol..., pennbouzellañ var. -enniñ culbuter, reiñ lamm faire chuter & fig. battre, tanfoeltro foutre en l'air, taouarc'hennañ terrasser...), (liquide) FAOTañ, - (parf. FOTañ, & regorger), (cf. saotrañ gâter...), (au fig.) DAOUBENNañ, -.
  • REPRESENTER REPRÉSENTER : (q.ch.) diskuzh en -dro (cf. diskouez), parf. prezantañ, -iñ en -dro, (par l'image) skeudennañ, - (udb.), (mentalement) REIÑ DA WELET, DA GOMPREN, DA INTENT...
  • (qun) BEZañ A -BERZH (ub.), parf. dileuriañ, - (ub., udb.), (symboliquement...) BEZañ EVIT (udb.), (cf. ober evit ub.), (remontrer) SKOUERiañ, - (ub.)
  • se représenter (élection) advonet / -vont war ar renk (cf. en em addougen), (mentalement) KOMPREN E -BARZH (udb.).
  • REVEUR RÊVEUR : -SE, -MENT HUNVRE­S
  • n. HUNVREER, -OUR (var. HUNEOUR) m. -ion f.1, (péjor.) loc. REVER ?'??????? m. -ion f.1
  • laisser rêveur reiñ (da ub.) da soñjal.
  • ROUE ROD f. -, -joù, & -eier (tous sens), dim. -ig
  • marque de roue ENROD f., RODLEC'H var. ROLLEC'H... m. -ioù (& ornière)
  • faire la roue RODal (cf. var.)
  • mettre des bâtons dans les roues à qun lakaat sav dindan kilhoroù ub.
  • pousser à la roue reiñ un taol -lañs (da ub.).
  • ROUER (de coups) BROUSTañ, - (au fig.), parf. REIÑ LAS (da ub.), (anc.) breviñ (ub.) war ar rod (cf. digartielañ...).
    SACQUER SAQUER REIÑ E SAC'H (bases RO-, RA-) DA...
  • je ne peux pas le sacquer n'on ket evit aveliñ anezhañ (cf. sakañ, & syn.).
  • SATISFAIRE KONTANTiñ (cf. fam. da chaosiñ), popul. ACHUiñ G' (se s.), & satisfiañ
  • satisfaire à (un désir...) REIÑ (bases RO-, RA-) (E C'HOANT... da ub.), (cf. dic'hoantañ combler, gwalc'hañ rassasier...).
  • SAVOIR GOUZOUT souv. GOÛT (cf. conj. irrég., parf. inf. refaits sur div. bases : GOUEZañ, GOUVEZañ, GOUIet, -, -, loc. GOARet, tous sens) : reiñ da ouiet (& da c'hoût faire savoir)
  • à savoir DA LA(VA)Ret eo..., & (m-br.) elese.
  • SIEN -NE (pron.) HINI / HENI, HANI, pl. RE (loc. -) e re, he re : kuitaat e re (parf. e dud...)
  • (adj.) DEZHAÑ (var. DEHAÑ, -) m., DEZHI (var. DEHI) f.
  • y mettre du sien REIÑ SKOAZ (evit...), faire des siennes C'HOARI E BENN.
  • SIGNALER AROUEZañ, - (& usu. enfler), (cf. arhentiñ), popul. SI(G)NALiñ (cf. reiñ doare, keloù da...), parf. TITOURañ, -
  • (sens anc.) LAKAat A -WEL (cf. war -wel...).
  • SONNER SON, - (var. SENIÑ, SINIÑ base SON-, tous sens) (loc. GOBiñ, à plusieurs cloches), parf. appr. (cloches) SKOiñ (var. SKEIÑ base SKO-), TAOLiñ, (deux coups) DAOUDAOLiñ, (qun) BATORELLañ, DOTUiñ
  • sonner creux, faux... reiñ ur son kleuz, faos...
  • se faire sonner les cloches klevet e begement.
  • SOUMETTRE (par la force) BAZHYEVañ, -, appr. (& se s.) SUJañ, -, (à qun) SOUMETañ, -, & reiñ da lenn... (da ub.).
    SOUS-ENTENDRE goloiñ e c'herioù, appr. REIÑ DA INTENT (bases RO-, RA-).
    SPECTACLE ARVEST m. - (& scène..), (de...) ABADENNAD f. -
  • à grand spectacle arvestet -kaer...
  • se donner en spectacle reiñ da arvestal, en em ziskouez.
  • SURINER CHOUR- reiñ un taol kitez (da...), (cf. kontellañ).
    SURSEOIR GOURSEZañ, - (var. GOUS-, GO(U)R- & sens fig.) appr. REIÑ TERMEN (da...).
    TABAC BUTUN (var. -UM) m. (cf. div. à butun), ha butun dezhe ! (donner du tabac au fig.), bureau de tabac TI -BUTUN m. -ez, -er-, fam. BUR'BUTUN m.
  • coup de tabac BARR -TOURMANT... m. -ioù
  • faire un tabac ober vol
  • passer à tabac FIBLiñ KAER, REIÑ BOUR, BUTUN (da ub.), (cf. arg. tabok).
  • TAIRE (se t.) TAViñ (var. TEVEL base TAV-...) : lakaat anezhe da devel (faire t.), (q.ch.) TAViñ war udb., usu. REIÑ PEUC'H (bases RO-, RA-), parf. DIRIOTal (cf. didrouzañ, disarmoniñ...).
    TAPIS TAPIS (& appr. moquette, var. TAB-) m. -, parf. PALLEN(N) m. - (& couverture), (de jeu) TABIER m. - (cf. toubier nappe)
  • aller au tapis TAPout LAMM, envoyer au tapis REIÑ LAMM (bases RO-, RA-, termes de lutte)
  • tapis roulant tapis ruilh.
  • TERRASSER DOUARañ, - (tous sens, & butter cf. douaraat), (fig. parf.) TAOUARC'HENNañ (ub.), (cf. drammañ, leuriañ, reiñ lamm, & toullañ), (par mal.) DROUKSAMMañ, -.
    TOMBER KOUEZHañ, -el, -o : un ti kouezet (en e boull en ruine), fig. parf. DEGOUEZHañ, -, -out (& arriver...): degouezhet oant ganti (mais kouezhet fall, mat...)
  • (pluie, neige...) OBER (erc'h : & kouezhañ), (cf. barradiñ), (vent...) ARDAViñ (var. ARDEVEL base -DAV-, cf. souchiñ mollir)
  • (à la lutte) REIÑ LAMM (bases RO-, RA-, & fig.), parf. LINKRañ, - (e chupenn...)
  • (nuit) SERRiñ (var. SERRNOZiñ)
  • tomber de sommeil bezañ dall g' ar c'hoant kousket (cf. pouezañ butun piquer du nez)
  • tomber de faiblesse FAGANELLañ (cf. diflakal, cf. kouezhañ a -flagas...).
  • TON TON m. -ioù (tous sens, & air...) : reiñ ton da ub. (da ober... au fig.), ton ar c'hrampouezh gwinizh (fam. opp. ar c'hrampouezh mouzig).
    TRIQUER REIÑ KOAD da... (base RO-, RA-), (vulg.) GWINTañ (cf. gorren).

    Ce formulaire : www.grandterrier.net/dicobzh - email : dico@grandterrier.net - Formulaire ABP : abp.bzh/dico.cgi